“`html
ABD Ekonomi Politikaları ve Küresel Pazarlar Üzerindeki Etkileri
ABD Başkanı Donald Trump’ın sunduğu vergi indirimi tasarısı ve uyguladığı ticaret politikaları, ülkedeki ekonomik durumu ve büyüme beklentilerini sorgulatırken, tarifelerin ekonomik aktiviteyi nasıl etkileyeceğine dair endişeler, küresel piyasalarda belirsizlik yaratmaya devam ediyor.
Dünya genelinde enflasyon ve durgunluk riskleri arasında gidip gelen bir ekonomi ortamı mevcuttur. ABD yönetiminin izlediği ekonomi ve ticaret stratejilerinin olası sonuçlarına dair belirsizlikler sürüyor.
Uzmanlar, pek çok ekonominin tarifeler gibi risk unsurları ışığında stratejiler geliştirmeye çalıştığını belirtiyor. ABD’de vergi indirimi ve ek gümrük vergilerinin büyüme ile enflasyon üzerindeki muhtemel etkileri, Trump ve ABD Merkez Bankası’nın (Fed) uyumsuz politikaları bu belirsizlikler arasında yer alıyor.
Dün, Trump’ın uzun zamandır beklediği vergi indirimi tasarısı, Temsilciler Meclisi’nde yalnızca bir oy farkla kabul edildi. Trump, tasarının Amerikan halkına kayda değer vergi indirimleri sağlayacağını vurgulayarak, bu tasarının Senato tarafından en kısa zamanda onaylanmasını umduğunu belirtti. “Kaybedecek zaman yok,” ifadesini kullandı.
Temsilciler Meclisi Başkanı Johnson, Trump’ın katıldığı toplantının çok verimli geçtiğini ve Başkan’ın birçok kez alkışlandığını belirtip, bu gelişmeyi tarihi bir adım olarak değerlendirdi.
Bazı analistler, bu vergi indirimlerinin ABD’nin 36,2 trilyon dolarlık kamu borcunu daha da artıracağına dair endişelerini dile getirdiler.
Fed yetkilileri ve yorumları yakından izlenirken, Fed Yönetim Kurulu Üyesi Christopher Waller, yıl sonuna doğru faiz indirimlerine yönelik hala bir perspektif gördüğünü ifade etti.
G7 Ülkelerinden Ortak Açıklama
Öte yandan, G7 Maliye Bakanları ve Merkez Bankası Başkanları Zirvesi devam ediyor. ABD, Almanya, İngiltere, Kanada, Fransa, İtalya ve Japonya’nın maliye bakanları ile merkez bankası başkanları, Kanada’daki zirvenin ardından bir ortak bildiri yayımladı. Bildiride, çeşitli karmaşık küresel zorluklara karşı ortak politika hedeflerine bağlı kalınacağı ifade edildi.
Ticaret ve ekonomi politikalarındaki belirsizliklerin yüksek olduğuna ve küresel büyüme üzerinde olumsuz etki yarattığına dikkat çekilerek, “Ekonomik belirsizliklerin en yüksek olduğu dönemlerden birinin ardından birlikte ilerleyeceğiz,” denildi.
Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, Başkan Trump’ın gelecek ay Kanada’da yapılacak G7 Liderler Zirvesi’ne katılacağını da doğruladı.
Makroekonomik verilere bakıldığında, ABD’de işsizlik maaşı başvurusu yapanların sayısı 17 Mayıs ile biten haftada 227 bine düşerek, piyasa beklentilerinin gerisinde kalmış durumda.
Ülkedeki imalat sanayi Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI), mayıs ayında 52,3’e çıkarak beklenenden olumlu bir tablo çizdi. Hizmet sektörü PMI ise aynı dönemde 52,3’e ulaşarak piyasa beklentilerini geride bıraktı.
Bu gelişmelerle birlikte, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi dün yüzde 4,54 seviyesine inmişken, bugün yüzde 4,53’te dengelenmiş durumda. Altının ons fiyatı, dünü yüzde 0,6 azalışla 3.295 dolardan kapatırken, şu an yüzde 0,5 artışla 3.312 dolardan işlem görüyor.
Dolar endeksi, yeni işlem gününde yüzde 0,3 düşüşle 99,6 seviyesindeyken, Brent petrolün varil fiyatı da yüzde 0,1 artışla 63,7 dolardan işlem görüyor.
New York Borsası’nda ise S&P 500 endeksi yüzde 0,04 düşerken, Nasdaq endeksi ise yüzde 0,28 yükseldi. Dow Jones endeksi ise yatay seyretti ve ABD’deki vadeli işlemler karışık bir görünüm sergiledi.
Avrupa Borsalarında Negatif Seyir
Avrupa borsaları dün genel olarak satış ağırlıklı bir seyir izlerken, bugün Almanya’da açıklanacak büyüme verileri dikkatle izleniyor.
Analistler, Almanya’nın bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 0,2 büyüme kaydetmesini bekliyor ve ülkenin teknik resesyondan çıkabileceği öngörülüyor. Almanya ekonomisi 2024 yılının son çeyreğinde yüzde 0,2 daralmıştı.
Almanya Merkez Bankası, ülkenin ABD gümrük tarifelerinin etkisiyle ikinci çeyrekte duraklama yaşayacağına dair öngörülerde bulundu.
Öte yandan, Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) Nisan 2025 toplantı tutanakları, Yönetim Kurulu üyelerinin bankanın enflasyon mücadelesinde son aşamalara yaklaştıklarını bildirdi. Gözlemlere göre, Avro Bölgesi’nde enflasyon hemen hemen kontrol altına alınmış durumda.
Ancak bazı üyeler, küresel ticaret savaşlarının uzun vadede enflasyonu artırabileceği endişesini aktardılar.
Eurostat verilerine göre, Avro Bölgesi’nde yılın mart ayında yıllık enflasyon yüzde 2,2 iken, bu oran nisanda da aynı şekilde belirlendi. Avro Bölgesi’nde, 2022 sonbaharından bu yana enflasyonun yüzde 10’u aştığı gözlemlenmişti.
Nisan ayında 50,4 olan bileşik PMI, mayısta 49,5’e gerileyerek son 6 ayın en düşük seviyesini gördü. İmalat sanayi PMI, nisan ayında 49 iken mayısta 49,4’e yükseldi. Hizmet sektörü PMI ise 50,1’den 48,9’a düşerek son 16 ayın en düşük seviyesine inerek, bu durumu pekiştirdi.
Bu çerçevede, Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 0,51, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,54, İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,73 ve Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,58 değer kaybetti. Avrupa’da vadeli endeksler yeni güne karışık bir seyirle başladı.
Japonya’da Enflasyon Verileri Açıklandı
Asya piyasalarında, Güney Kore dışında genel olarak pozitif bir seyir izleniyor, Japonya’da ise enflasyon verileri dikkatle takip ediliyor.
Japonya’da nisan ayında Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) aylık bazda yüzde 0,4’lük bir artış gösterdi ve yıllık bazda da yüzde 3,6 olarak gerçekleşti. Çekirdek TÜFE ise beklentileri aşarak yüzde 3,5 artış kaydetti.
Buna ek olarak, Japonya Başbakanı Ishiba Shigeru, ABD Başkanı Trump ile gümrük vergileri, diplomasi ve güvenlik konularında 45 dakikalık bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Ishiba, gelecek ay yapılacak G7 zirvesinde yüz yüze görüşme talep ettiklerini dile getirirken, Japonya’nın ABD gümrük vergilerinin kaldırılması konusunda tutumunu değiştirmediğini belirtti.
Japonya Merkez Bankası (BoJ) Başkanı Kazuo Ueda, merkez bankasının uzun vadeli Japon devlet tahvillerindeki getirilerin artığını yakından takip edeceğini vurguladı.
Bu gelişmeler ışığında, kapanış öncesinde Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,4, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,1, Hong Kong’da Hang Seng endeksi ise yüzde 0,6 değer kazandı. Güney Kore’de Kospi endeksi ise yüzde 0,1 gerileme gösterdi.
BIST 100 Endeksi Alış Ağırlıklı Seyir İzledi
Dün, alış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,81 değer kazanarak 9.475,21 puandan tamamladı. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı haziran vadeli kontrat ise dün akşam seansında normal seans kapanışına göre yaklaşık yüzde 0,1 azalışla 10.751,00 puandan işlem gördü.
Dışarıda ise “Finansal Okuryazarlık Günü” etkinliğinde konuşan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, uyguladıkları programla 2025’te de enflasyonun düşeceğine inandıklarını dile getirerek, “Bizim en büyük önceliğimiz hayat pahalılığıyla mücadele,” ifadesinde bulundu.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan, yılın ikinci Enflasyon Raporu’nu tanıttığı toplantıda, 2025 sonunda enflasyonun yine yüzde 24 seviyesinde gerçekleşeceği öngörüsünde bulundu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Macaristan’ın başkenti Budapeşte’de düzenlenen Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Gayriresmi Zirvesi’ne katılmasının ardından dönüşünde uçaktaki gazetecilerin sorularını yanıtladı. Erdoğan, ekonomi programını kararlılıkla uyguladıklarını ve “Enflasyondaki düşüş belirgin bir şekilde gözlemleniyor. Bu bir süreç ve devam ediyor,” dedi.
Kredi Garanti Fonu’na olan önemini vurgulayan Erdoğan, “Bu noktada adımlar atıp, Kredi Garanti Fonu’na kaynak aktararak piyasalara canlılık kazandırmalıyız. Yeni dönemde daha farklı adımlar atmayı planlıyoruz,” diye ekledi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, uyguladıkları ekonomik politikaların olumlu sonuçlar vermesinin doğru yolda olduklarını gösterdiğini vurgulayarak, “Enflasyondaki düşüş, geleceğe yönelik olumlu beklentileri artırıyor,” şeklinde konuştu.
Dolar/TL, dün yüzde 0,2 artışla 38,9250’den kapanırken, bugün bankalararası piyasa açılışında önceki kapanışının yüzde 0,3 artışla 39,0250 seviyesinden işlem görüyor.
Analistler, bugün içinde haftalık para ve banka istatistikleri, sektörel enflasyon beklentileri ile birlikte, yurt dışında Almanya’da büyüme ve ABD’de yeni konut satışlarının takip edileceğini vurgulayarak, teknik olarak BIST 100 endeksinde 9.500 ve 9.600 puanın direnç, 9.400 ve 9.300 seviyelerinin destek konumunda olduğunu belirtti.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
- 09.00 İngiltere, nisan ayı perakende satış verileri
- 09.00 Almanya, 1. çeyrek Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH)
- 10.00 TCMB, sektör bazında enflasyon beklentileri
- 14.30 Türkiye, haftalık para ve banka istatistikleri
- 14.30 Türkiye, mart ayında finansal kesimin dışındaki firmaların döviz varlıkları
- 15.30 ABD, nisan ayı inşaat izinleri
- 17.00 ABD, nisan ayı yeni konut satışları
“`
