Yeşil Alanlar ve Sağlık İlişkisi

Pencereden dışarı bakıp üç ağaç görebiliyor musunuz? Eğer görebiliyorsanız, çevrenizdeki yeşil alanlar size olumlu etkiler sağlayabilir.

Kentlerdeki yeşil alanların insan sağlığına olan faydaları artık bilimsel olarak kanıtlanmış durumda. Özellikle pandemi sürecinde beton yığını şehirlerin insan psikolojisine verdiği zarar daha net bir şekilde ortaya çıkmıştır.

Amerika’daki Utah Üniversitesi’nden bilişsel psikolog David Strayer, doğayla temasın beyne stresle başa çıkma konusunda yardımcı olduğunu gösterirken, Michigan Üniversitesi’nden Rachel ve Steven Kaplan gibi uzmanlar, sadece bir şehir parkını görmek bile zihinsel rahatlama sağlayabileceğini belirtiyor.

Rachel Kaplan, sürekli olarak yönlendirilmiş dikkatin insanları zihinsel yorgunluğa sürüklediğini ve bu durumun dikkat dağınıklığı, dürtüsellik ve sinirlilik gibi sorunlara yol açabileceğini belirtiyor. Ancak doğayla temas kurulduğunda dikkat otomatik hale gelir ve beynin dinlenme şansı doğar.

Bu bilgiler ışığında, Hollandalı kent ekolojisi uzmanı Cecil Konijnendijk 2021’de “3-30-300 Kuralı”nı ortaya atmıştır. Bu kurala göre:

• Her birey evinden en az üç olgun ağacı görebilmelidir.
• Yaşadığı mahallede en az %30 oranında ağaç örtüsü olmalıdır.
• Ev ile en yakın yeşil alan arasında 300 metreden fazla mesafe bulunmamalıdır.

Yapılan araştırmalar, bu koşulları sağlayan bölgelerde yaşayan insanların daha az ilaç kullandığını, psikolog ya da psikiyatrist desteğine daha az ihtiyaç duyduğunu ve genel ruhsal sağlıklarının daha iyi olduğunu göstermektedir.

İstanbul’un Yeşil Alan Durumu

Ancak bu standartlara ulaşmak kolay değildir. HUGSI (Husqvarna Urban Green Space Index) verilerine göre, İstanbul’un yüzey alanının sadece %28’i yeşil alanlardan oluşmaktadır. İstanbul Büyükşehir Belediyesi verilerine göre ise kişi başına düşen yeşil alan miktarı 7,20 metrekaredir. Uzmanlar, yeşil alanların yeterli olmasının yanı sıra eşit dağılım, kaliteli toplu taşıma, düşük emisyon bölgeleri ve soylulaştırma karşıtı politikaların da eş zamanlı olarak yürütülmesi gerektiğine dikkat çekmektedir.