ABD Kredi Notu AA’dan AA-‘ye Düşürüldü
Avrupa merkezli kredi derecelendirme kuruluşu Scope Ratings, Amerika Birleşik Devletleri’nin uzun vadeli kredi notunu “AA”dan “AA-” seviyesine düşürdü. Kararın gerekçesi, kamu maliyesindeki bozulma ve yönetişim standartlarındaki gerilemeydi.
ABD Kamu Maliyesinde Bozulma ve Artan Borç Dinamikleri
Berlin merkezli Scope’un cuma günü yayımladığı rapora göre, ABD’nin hem yerel para hem de yabancı para cinsinden uzun vadeli borç notları bir kademe indirildi ve görünüm “negatif”ten “durağan”a çevrildi.
Scope, ABD ekonomisindeki yüksek bütçe açıklarının kalıcı hale gelmesinin ve artan faiz giderlerinin kamu borcunu sürdürülemez seviyelere taşımasının kaygı verici olduğunu belirtti. Kamu borcunun GSYH’ye oranının 2030’a kadar %140’a ulaşmasının beklendiği vurgulandı.
Raporda, “önceki vergi indirimlerinin uzatılması ve zorunlu harcamaların yüksek payının” bütçe esnekliğini sınırladığına dikkat çekildi.
Siyasi Tıkanıklık ve Güç Yoğunlaşması Endişesi
Scope’a göre, yürütme erki içinde artan güç yoğunlaşması ve Kongre’deki kutuplaşma politika istikrarını zayıflatıyor ve yönetim hatası riskini artırıyor. Yasama süreçlerinin sık sık tıkanması nedeniyle maliye politikalarının öngörülebilirliğini kaybettiğine dikkat çekildi.
Not indirimi, ABD federal hükümetinin büyük bölümünün kapanmasına neden olan bütçe krizi sonrası geldi. Cumhuriyetçiler ve Demokratlar, federal harcamaları uzatacak bir yasa üzerinde uzlaşamamıştı.
Washington’da Yetki Krizi Derinleşiyor
Kapanmanın ardından Beyaz Saray, Demokrat valilerin yönettiği eyaletlerdeki fonları dondurdu, bazı federal çalışanların işine son verdi ve ordu ile güvenlik güçlerinin maaşlarının ödenmesini garanti altına aldı.
Bu uygulamalar, Kongre’nin bütçe hakkının yürütme tarafından fiilen gasp edildiği yönündeki tartışmaları körükledi. Siyaset uzmanı Molly Reynolds, “Bu durum Kongre’nin varoluşsal yetkisine bir tehdit oluşturuyor. Yürütme yasayı uygulamayacaksa, uzun vadeli bir bütçe anlaşması yapmanın anlamı kalmaz,” dedi.
Partiler Arası Çatışma ve Trump’ın Artan Etkisi
Cumhuriyetçiler her iki kanatta da az farkla çoğunluğu elinde tutarken, federal kapanma, Donald Trump yönetiminin harcamalar üzerindeki kontrolünü güçlendirdi.
Demokratlar, federal fonların yeniden açılması için sağlık sigortası sübvansiyonlarının uzatılmasını şart koşuyor. Cumhuriyetçiler ise önce geçici bir bütçe yasasının kabul edilmesi gerektiğini savunuyor. Amerikalıların %50’si kapanmadan Cumhuriyetçileri, %43’ü Demokratları sorumlu tutuyor.
Demokrat Senatör Tim Kaine, “Bütçe anlaşması yapıp, ardından başkanın kafasına göre program kesmesini izleyemeyiz,” dedi.
Cumhuriyetçi kanatta ise bazı isimler Beyaz Saray’ın tek taraflı adımlarından rahatsız. Montana milletvekili Mike Simpson, “Hükümetin para harcama yetkisini yürütmeye devretmek anayasaya aykırı. Kongre görevini yapmıyor,” ifadelerini kullandı.
Buna karşın Trump’a yakın muhafazakârlar, Başkan ve Bütçe Direktörü Russell Vought’un adımlarını destekliyor. Trump geçtiğimiz hafta Vought’u “Star Wars’taki Darth Vader’a” benzeterek övdü.
Kongre’nin Otoritesi Sarsılıyor
Kapanmanın uzaması, Kongre’nin mali denetim gücünü zayıflatırken, Beyaz Saray’ın harcamalar üzerinde tek taraflı kontrol kurduğu yönünde yorumlara neden oluyor. Cumhuriyetçi Temsilci Chip Roy, “Eğer Demokratlar bütçeyi geçirmeye yanaşmazsa, başkanın ve ekibinin kendi önceliklerine göre fon dağıtmasına izin verebiliriz,” diyerek Trump yönetimine açık destek verdi.
Bu gelişmeler, Scope’un kredi notu kararında vurgulanan “yönetişimdeki bozulma” tespitini güçlendiriyor.
Sonuç: ABD İçin ‘Durağan’ Ama Riskli Bir Görünüm
Scope, görünümü “durağan”a çevirmiş olsa da, ABD’nin uzun vadeli mali görünümü açısından yüksek borç yükü, siyasi kutuplaşma ve artan yürütme gücü risklerinin sürdüğünü belirtti.
Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]
